Gıda intoleransı; belirli gıdaları sindirmede güçlük ve bunlara karşı hoş olmayan fiziksel reaksiyonlar gösterme durumudur. Genellikle yemek yedikten birkaç saat sonra kendini gösterir.
Genellikle gıda intoleransı ile gıda alerjisi birbirine karıştırılmaktadır. Ancak bu ikisinin farklı olduğunu anlamak önemlidir. Gıda alerjisi, belirli bir gıdaya karşı bağışıklık sisteminin reaksiyonlarından kaynaklanır. Gıda intoleransları ise genellikle bağışıklık sistemini değil, sindirim sistemini içerir.
Gıda İntoleransının Belirtileri Nelerdir?
Gıda intoleransı olan kişiler, belirli yiyecekleri yedikten sonra rahatsızlık hisseder. Semptomlar çeşitlidir ve genellikle sindirim sistemini içerir. Yaygın belirtiler şunlardır:
- Şişkinlik
- Aşırı gaz
- Karın ağrısı
- İshal
- Migren
- Baş ağrısı
- Burun akıntısı
- Deri döküntüleri veya kaşıntı
Kişinin tükettiği gıdanın miktarı, gıda intoleransının şiddetini belirler. Bu yüzden gıda intoleransının belirtilerinin ortaya çıkması biraz zaman alabilir. Tipik olarak bir gıdayı tükettikten birkaç saat sonra belirtiler ortaya çıkabilir. Semptomlar birkaç saat veya gün sürebilir.
Gıda İntoleransının Nedenleri Nelerdir?
Gıda intoleransının birçok farklı sebebi olabilir. Eğer süt ürünleri tükettikten sonra ortaya çıkarsa, laktoz intoleransınız olabilir. Bu, vücudunuzun süt, yoğurt ve peynirlerde bulunan laktozu sindiremediğini anlamına gelir.
Bazı insanlar ise buğdayı sindirmekte zorlanabilir. Ekmek yedikten sonra şişkinlik, mide bulantısı veya mide ağrısı yaşayabilir. Bu da bu kişilerin buğday intoleransı olduğu anlamına gelebilir. Bir doktor genellikle semptomlarınıza ve tıbbi geçmişinize bakarak gıda intoleransınız olup olmadığını teşhis edebilir.
Gıda intoleransının yaygın olarak ilişkilendirildiği gıdalar şunlardır:
- Süt
- Glüten
- Gıda boyaları ve koruyucular
- Kafein ve fruktoz
- Alkol
- Yapay tatlandırıcılar
Gıda intoleransının bazı çeşitleri laktoz intoleransı, gluten intoleransı, kafein intoleransı ve fruktoz intoleransıdır.
Gıda İntoleransı Nasıl Teşhis Edilir?
Belirli bir yiyeceğe karşı hassas olduğunuzu düşünüyorsanız, bunu anlamanın en iyi yolu belirtilerinizi ve yediğiniz yiyecekleri izlemektir. Şüphelendiğiniz gıdayı bir süreliğine kesin ve ardından tekrar diyetinize eklediğinizde neler olduğunu görün. Gıda intoleransınızın olup olmadığını anlamak için şu yöntemleri uygulayabilirsiniz:
Gıda Günlüğü
Yediğiniz yiyecekleri ve belirtileri izlemek, gıda intoleransını teşhis etmek için önemlidir. Gıda günlüğü tutarak bu kontrolü daha kolay hale getirebilirsiniz. Hangi yiyecekleri yediğinizi, ortaya çıkan semptomları ve zamanlarını bu günlüğe yazabilirsiniz.
Eliminasyon Diyeti
Gıda intoleransının teşhisi için başvurulacak bir başka yöntem ise eliminasyon diyetidir. Belirtilerinize hangi gıdaların neden olabileceğinize dair bir fikriniz varsa bu gıdaları diyetinizden çıkararak bunun etkilerini gözlemleyebilirsiniz.
2 ila 6 hafta boyunca şüpheli yiyecekleri diyetinizden çıkarın. Buna bağlı olarak semptomların düzelip düzelmediğini kontrol edin.
Semptomların geri gelip gelmediğini görmek için bu gıdaları tekrardan diyetinize ekleyin. Bu, belirli bir düzeyi tolere edebileceğinizi ve bu miktardan fazlasında semptomların ortaya çıktığını fark etmenizi sağlayabilir.