Glüten; çavdar, arpa ve buğday gibi tahıllarda bulunan bir proteindir. Glütensiz beslenme, glüten içeren bu besinlerin diyetten çıkarılmasını içeren bir beslenme programıdır. Bu beslenme programı insanların kilo vermesinden ziyade bağırsakları iyileştirmeye yardımcı olması için tasarlanmıştır.
Kimler Glütensiz Beslenmeli?
Glütensiz beslenme, glüten tüketildiğinde bağırsak sorunlarına sebep olan çölyak hastalığı gibi durumları yönetmek için gereklidir. Ancak tıbbi durum teşhisi konmamış kişiler arasında da glütensiz bir diyet oldukça popülerdir. Glütensiz beslenmenin yüksek enerji, daha iyi sağlık ve kilo kaybı gibi birçok faydası vardır.
Çölyak Hastalığı Olan Kişiler
Çölyak hastalığı; arpa, çavdar ve buğday gibi tahıllarda bulunan glütene karşı bağışıklık sistemi aktivitesinin tetiklediği bir durumdur. Çölyak hastalığı olan kişiler glüteni hiçbir şekilde tolere edemez. Bu yüzden hayatları boyunca glütensiz bir diyet izlemeleri gerekir.
Glüten Duyarlılığı Olan Kişiler
Glüten duyarlılığı; ince bağırsak dokularında herhangi bir hasar olmamasına rağmen karın ağrısı, şişkinlik, kabızlık, döküntü ve baş ağrısı gibi semptomlara neden olur. Ayrıca glüten intoleransı olarak da bilinir.
Buğday Alerjisi Olan Kişiler
Buğday alerjisi; diğer alerjilerde olduğu gibi, bağışıklık sisteminin buğdayda bulunan glüten veya başka proteinleri hastalığa sebep olan bir bakteri olarak algılamasının sonucudur. Bağışıklık sistemi, proteine karşı antikor oluşturarak tıkanıklık, nefes alma güçlüğü ve diğer semptomlara sonuçlanacak bir tepkiye sebep olur.
Glütensiz Beslenme Nasıl Yapılır?
Glütensiz bir beslenme programı uygulamak için yiyecek seçimlerine, yiyeceklerde bulunan bileşenlere ve besin içeriğine dikkat etmek gerekir.
Glütensiz bir diyet izlenirken tüketilebilecek gıdalar şunlardır:
- Peynir, tereyağı, süt, ayran ve kefir gibi az yağlı süt ürünleri
- Taze meyve ve sebzeler
- Mercimek, kuru fasulye, barbunya ve nohut gibi bakliyatlar
- Fındık, badem ve ceviz gibi işlenmemiş kuruyemişler
- Yağsız ve işlenmemiş et ve balık ürünleri
- Kinoa, karabuğday, chia tohumu ve keten gibi tahıllar
- Katı ve sıvı yağlar
- Pirinç, soya, patates, fasulye ve mısırdan yapılmış glütensiz unlar
Glütensiz bir beslenme programı uygularken uzak durulması gereken gıdalar şunlardır:
- Buğday, arpa, yulaf ve çavdar
- Kek, börek ve poğaça gibi pastanelerde satılan gıdalar
- Bisküvi ve krakerler
- İrmik, şehriye ve makarna gibi gıdalar
- Tam buğday unu
- Vitamin ve minerallerle zenginleştirilmiş unlar
- Hazır çorbalar
- Bira ve votka gibi alkoller