Glutensiz Diyet Nedir? Nasıl Uygulanır?

Glutensiz diyet, gluten içeren gıdalardan uzak durulmasını içeren bir beslenme programıdır. Buğday, arpa ve çavdar gibi birçok tahılda bulunan bir protein olan gluteni içeren yiyeceklerin tüketilmesini yasaklar.

Bu diyet, insanların kilo vermesine yardımcı olmak için tasarlanmamıştır. Aslında gluten hassasiyeti olan kişilerin gluten tüketmemek için takip ettiği bir beslenme modelidir. Bağırsakları iyileştirmeye yardımcı olmayı amaçlar. Ancak glutenle ilgili bir tıbbi durum teşhisi konmamış kişiler arasında da popülerdir. Kilo kaybını teşvik etmesi, enerjiyi artırması ve sağlığı desteklemesi gibi çeşitli faydaları vardır.

Glutensiz Diyet Kimler İçin Uygundur?

Birçok insan herhangi bir yan etki yaşamadan gluten tüketebilir. Ancak bazı kişilerin vücudu gluteni tolere edemez. Glutensiz beslenmenin aslında çıkış noktası çölyak hastalığıdır. Ayrıca çölyak hastalığından bağımsız olarak gluten duyarlılığı ve buğday alerjisi olan kişilerin glutenden uzak durması gerekir.

Çölyak Hastalığı

Çölyak hastalığı; buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan glutenin neden olduğu bir bağırsak hastalığıdır. Bu hastalığı olan kişilerde, vücut gluteni bir tehdit olarak algılar. Bu nedenle algılanan tehdidi ortadan kaldırmak için vücut aşırı tepki verir ve gluten proteinlerine saldırır.

Ayrıca bu saldırı, bağırsak duvarı gibi çevredeki çeşitli alanlara zarar verir. Bu, yalnızca sindirim sorunlarına ve besin eksikliklerine neden olmakla kalmaz. Aynı zamanda birçok hastalık riskini de artırır.

Buğday Alerjisi

Buğday alerjisi, buğdayda bulunan bir veya daha fazla proteine karşılık olarak ortaya çıkan bir tür alerjik reaksiyondur. Burun tıkanıklığı, nefes almada zorluk, ağız veya boğazda şişme gibi semptomlara sebep olur.

Buğday alerjisi olan kişilerin özellikle glutenden kaçınmaları gerekmez. Ancak gluten içeren belirli gıdalardan uzak durması gerekir. Ekmek, makarna ve unlu mamuller gibi buğday ürünleri bu gıdalara dahildir.

Gluten Ataksisi

Gluten ataksisi, çölyak hastalığına benzer bir otoimmün bozukluktur. Bu bozukluk, glutene alımına yanıt olarak bağışıklık sisteminin sinir sistemine saldırmasına sebep olur. Bununla birlikte çeşitli nörolojik semptomlara sebep olur. Glutensiz bir diyet, gluten ataksisinin semptomlarını azaltmaya ve sinir sistemine daha fazla zarar verilmesini önlemeye yardımcı olur.

Kaçınılması Gereken Gıdalar

Glutensiz bir diyet uygularken aşağıdaki gıdalardan kaçınılması gerekir:

• Glutensiz olarak etiketlenmedikçe buğday, arpa, çavdar ve yulaf
• Kek, pasta, kurabiye, bisküvi ve hamur işi ürünler
• Hazır çorba, sosis, salam gibi işlenmiş gıdalar
• Gluten içeren salça ve ketçap
• Aromalı cipsler
• Çubuk kraker
• Kavrulmuş kuruyemişler
• Malt aroması içeren biralar

İzin Verilen Gıdalar

Lezzetli yemeklerin tadını çıkarmanızı sağlayacak birçok glutensiz seçenek vardır:

• Çilek, kavun, muz, portakal, armut gibi birçok meyve
• Brokoli, mantar, havuç, patates, biber, soğan ve domates gibi birçok sebze
• Süt, yoğurt ve peynir gibi tatlandırılmamış süt ürünleri
• Yumurta
• İşlenmemiş et, balık ve kümes hayvanları
• Kinoa, pirinç, darı, mısır, karabuğday gibi glutensiz olarak etiketlenen tahıllar
• Badem, ceviz, kaju, badem ve Antep fıstığı gibi kuru yemişler
• Chia tohumu, keten tohumu gibi tohumlar
• Karabiber, zerdeçal, kekik gibi baharatlar
• Su, ayran, meyve suyu gibi içecekler